راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

دانش‌آموزان علاوه بر سه وعده غذایی اصلی به میان وعده نیز نیاز دارند. در این سنین دانش‌آموزان ، باید هر ۴ تا ۶ ساعت برای نگه‌داشتن غلظت قندخون در حد طبیعی، غذا بخورند تا فعالیت سیستم عصبی و عملکرد مغز در حد مطلوب باقی بماند.در دانش‌آموزان، کبد که مسؤول ذخیره گلوکز به صورت گلیکوژن و آزادسازی آن به خون در صورت نیاز می‌باشد ، تنها برای حدود ۴ ساعت گلیکوژن ذخیره می‌کند. بنابراین دانش‌آموزان به خوردن غذا در وعده‌های بیشتر نیاز دارند و باید بین صبح تا ظهر و ظهر تا شب میان وعده مصرف کنند.

دانش‌آموز سالم با میان وعده کم نمک و کم روغن  :
ارزش غذایی میان وعده‌ها باید در نظر گرفته شود. دانش‌آموزان باید بدانند آنچه که می‌تواند نیازهای آنها را تأمین سازد موادی چون چیپس، غلات حجیم شده و سایر تنقلات کم ارزش غذایی نیستند، بلکه موادی دارای ارزش غذایی هستند که از یک یا چند گروه اصلی غذایی تهیه شده باشند.

در حال حاضر مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده، فست فودها و مصرف زیاد نمک از جمله مشکلاتی است که در الگوی مصرف غذایی دانش آموزان وجود دارد. مصرف زیاد نمک زمینه را برای فشار خون بالا در بزرگسالی فراهم می‌کند. همچنین مصرف زیاد روغن و چربی علاوه بر بالا بردن چربی خون و بیماری‌های قلبی و عروقی، به دلیل دریافت کالری زیاد اضافه وزن و چاقی را بدنبال دارد.

کودکان سنین مدرسه علاوه بر سه وعده غذایی اصلی به میان وعده نیز نیاز دارند. برای پیشگیری از فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و عروقی و اضافه وزن و چاقی در بزرگسالی، میان وعده دانش‌آموزان باید شامل مواد غذایی باشد که علاوه بر تامین نیازهای تغذیه‌ای، کم نمک و کم روغن نیز باشد. به این دلیل موادی چون چیپس، پفک و سایر تنقلات چرب و شور میان وعده‌های مناسبی نیستند.

استفاده از انجیر خشک، توت خشک، نخود چی، کشمش، انواع مغزهای بو نداده و بدون نمک، برگه زردآلو و انواع میوه ها نظیر سیب، پرتقال، نارنگی، هلو، زردآلو، لیمو شیرین و… سبزیجاتی نظیر هویج، کاهو، خیار و ساندویچ هایی مانند نان و پنیر و سبزی، انواع کوکو و کتلت، نان و حلوا شکری، نان و پنیر و خرما، می تواند به عنوان میان وعده در برنامه غذایی دانش‌آموزان قرار گیرد. استفاده از ساندویچ های خانگی که در تهیه آن ها نمک و روغن کمتری استفاده شده است،

دانش آموزان عزیز : با انتخاب و مصرف میان وعده کم روغن و کم نمک به سلامتی خود کمک  کنید .
مصرف بی رویه تنقلات غذایی کم ارزش : متاسفانه برخی از تنقلات تجـاری از جمله انـواع فراورده های غـلات حجیم شده مثل چی توز، لینا، پفک و… بطور بی رویه توسط کودکان و دانش‌آموزان مصرف می شوند. مصرف چیپس و پفک بخصوص قبل از وعده های غذایی بدلیل ایجاد سیری کاذب دانش‌آموزان را از خوردن غذاهای اصلی که باید مواد مغذی مورد نیاز رشد را تامین کند، باز می دارد.

از سوی دیگر نمک موجود در آن ذائقه را به خوردن غذاهای شور عادت می‌دهد. اثرات زیان‌بار مصرف غذا‌های پرنمک و شور  نمک ماده ضروری و تامین کننده سدیم در انسان است که در انتقال جریانات عصبی و انقباض عضلانی نقش دارد. مقدار توصیه شده مصرف نمک حدود ۳-۵ گرم در روز ( کمتر از یک قاشق چای خوری ) است. اضافه دریافت نمک خطرات عمده‌ای ازجمله افزایش فشار خون را بدنبال دارد.

دریافت زیاد نمک و سدیم و مصرف غذاهای شور و پرنمک و تنقلات شور سبب کاهش بازجذب کلسیم از کلیه شده و دفع ادارای آن را افزایش می‌دهد که خود عامل مهمی در کاهش تراکم استخوانی و پوکی استخوان است. جلوگیری از اثرات زیان‌بار دریافت بالای نمک از دوران کودکی و سنین مدرسه باید شروع شود. دانش‌آموزان باید سعی نمایند که در هنگام انتخاب مواد غدایی نوع کم نمک آن را برگزینند و در کنار غذا از نمکدان  استفاده نکنند.

اثرات زیان‌بار مصرف غذا‌های پرچرب اگر چه چربی‌ها در برنامه غذایی دانش‌آموزان به علت تولید انرژی بالا و خاصیت سیرکنندگی و طعم دهندگی حائز اهمیت هستند و چربی‌های مفید مثل امگا۳ را که برای سلامتی بسیار ضروری است تامین می‌کنند. اما برخی از مواد غذایی حاوی چربی‌های نامطلوب هستند و به همین دلیل نباید زیاد استفاده شوند.

بسیاری از مواد غذایی موجود در بازار به خصوص مواد غذایی فرآوری شده ( آماده یا نیمه آماده ) حاوی مقادیر زیادی روغن و چربی های مضر هستند.   انواع فست فودها ( مثل سوسیس ، کالباس ، پیتزا و سیب‌زمینی سرخ شده ) دارای چربی اشباع شده هستند که تنگی و انسداد عروق و بروز بیماری‌های قلبی عروقی را بدنبال دارند.

رعایت نکات ذیل در تغذیه دانش‌آموزان حائز اهمیت است :

• مصرف فست فودها بسیار محدود شود.
• در کنار فست فودها، انواع سبزی یا سالاد مصرف شود. بجای خیار شور از گوجه فرنگی، خیار، کاهو و سایر سبزی ها استفاده شود.
• بجای نوشابه‌های گازدار از نوشیدنی‌های سالم تر مثل دوغ بدون گاز استفاده شود.
• بجای سیب‌زمینی سرخ شده از سیب‌زمینی تنوری استفاده شود.
• هنگام مصرف غذا از نمکدان استفاده نشود.
• تنقلات شور مثل انواع چیپس، پفک و چوب شور که حاوی نمک زیادی هستند مصرف نشوند.
• از انواع آجیل و مغزهایی که بونداده و خام هستند بجای انواع پرنمک و شور آن ها استفاده شود.

برگرفته از : پزشک آن لاین